Współpraca JST z NGO to nie tylko dotacje przeznaczone na realizację zadań publicznych, ale także często wzajemna relacja władz i dialogu społecznego, do zapewnienia trwałego i sprawnie funkcjonującego systemu.
W Częstochowie zarejestrowanych jest ponad tysiąc organizacji pozarządowych, które działają na rzecz społeczności lokalnej, gdzie miasto od lat aktywnie z nimi współpracuje. Celem współpracy JST z NGO jest umocnienie działań lokalnych, stworzenie warunków do powstawania inicjatyw społecznych, ciągłego rozwoju, przyczyniając się do poprawy jakości życia przez zaspokajanie potrzeb wszystkich grup społecznych i osiągnięcia wszystkich planów wspólnie podjętych.
Współpraca opiera się na wzajemnym zrozumieniu i chęci wspólnego działania na określonym zbiorze zasad. Znaczna ich część znajduje się w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, określając obowiązki obu stron oraz w dokumentach strategicznych.
W Częstochowie nadrzędnymi dokumentami zawierającymi zasady współpracy są:
- Roczny program współpracy Miasta Częstochowy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
- Wieloletni program współpracy Miasta Częstochowy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na lata 2021-2025;
- Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Częstochowy do roku 2030.
TRZY ZASADY TWORZENIA WSPÓŁPRACY:
1. POLITYKA PUBLICZNA
NGO są zaangażowane w proces tworzenia długofalowych planów, programów i strategii zaspokajania potrzeb społeczności lokalnej i rozwiązywania ich przez samorząd. Opierają się one m.in. na:
- współpracy przy diagnozowaniu lokalnych problemów i wyzwań;
- wzajemnym informowaniu się o planach, zamierzeniach i kierunkach działań obu stron, prowadzeniu otwartych spotkań z przedstawicielami organizacji;
- współtworzeniu dokumentów strategicznych i programów (rocznych i wieloletnich), realizacji polityk publicznych oraz rozwiązań instytucjonalnych oraz ich ewaluacja;
- konsultowaniu założeń projektów i aktów prawa miejscowego;
- wspieranie organizacji w realizacji ich zadań statutowych i roli w realizacji zadań publicznych;
- organizowanie szkoleń tematycznych i doradztwa oraz udzielanie pomocy merytorycznej przy zakładaniu nowych organizacji, a także wymiana informacji i dobrych praktyk;
- budowanie społeczeństwa obywatelskiego poprzez rozwój lokalnych społeczności i wspieranie ich liderów;
- zwiększanie roli miasta w promocji działań organizacji i wolontariatu;
- stała współpraca z Radą Działalności Pożytku Publicznego;
- nawiązywania relacji międzysektorowych organizacji z samorządem, biznesem i podmiotami działającymi w ich otoczeniu.
2. ZLECANIE ZADAŃ PUBLICZNYCH
Głównym celem zlecania zadań jest dążenie do lepszego zaspokajania potrzeb społecznych z wykorzystaniem potencjału NGO. Częstochowski samorząd udziela dotacji w formie powierzania lub wspierania. W Częstochowie dofinasowanie zadań zleconych jest w większości na pomoc społeczną, prowadzenie placówek wsparcia dziennego, wspieranie rodziny i systemu pieczy zastępczej, kultura fizyczna i turystyka, promocja miasta, przeciwdziałanie patologiom społecznym.
- Przykładem dobrych praktyk, organizacji które realizują zadania zlecone w mieście Częstochowa są np.:
- Stowarzyszenie na rzecz pomocy dziecku „Dla Rodziny”, które prowadzi Częstochowskie Centrum Wsparcia Rodziny;
- Fundacja Chrześcijańska „Adullam” – prowadzi Centrum Aktywności Obywatelskiej;
- Częstochowskie Towarzystwo Profilaktyki Społecznej- prowadzi Częstochowskie Centrum Interwencji Kryzysowej oraz placówki opiekuńczo – wychowawcze;
- usługi asystenckie prowadzone są przez „Spółdzielnie Socjalną, Jasne, że zmiana”, Stowarzyszenie YAVA, Fundacje Oczami Brata, Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Częstochowie.
- Prowadzenie dziennych placówek wsparcia dziennego: Częstochowskie Towarzystwo Profilaktyki Społecznej, Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Okręgowy, Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Autyzmem, Fundacja „Twój Rozwój” i wiele innych organizacji.
3. INFRASTRUKTURA I AKTYWIZACJA SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ
Współpraca JST z NGO wymaga stworzenia odpowiednich warunków sprzyjających aktywizacji społeczności lokalnej. Dochodzi do tego:
- proces integracji NGO – realizowanych jest wiele inicjatyw takich jak: Gala Ekonomii Społecznej, Konferencja CSR i ESG, Wigilia NGO, Europejski Tydzień Mobilności, Piknik Podmiotów Ekonomii Społecznej, Kawa z NGO, Kampania „Zostaw 1,5% w Częstochowie;
- konsultacje społeczne – dają możliwość zapoznania się z planowanymi działaniami
i wniesieniem własnych uwag i założeń do powstawania inicjatyw społecznych. NGO informuje o swoich potrzebach podczas przyszłych realizacji zadań publicznych – konsultacje zazwyczaj odbywają się w okresie letnim i są koordynowane przez Wydział Polityki Społecznej; - tworzenie partnerstw lokalnych, które łączą ze sobą wiedzę i doświadczenie oraz dążenie do zrealizowania wcześniej ustalonych planów i celów, w tym odpowiedzialność za całą wspólnotę. W Częstochowie istnieje 15 partnerstw lokalnych;
- ważną rolą dla współpracy z organizacjami pozarządowymi była powołana dnia 31 sierpnia 2021 r. zarządzeniem nr 1751.2021 Prezydenta Miasta Częstochowy Częstochowska Rada Działalności Pożytku Publicznego, która opiniuje akty prawa miejscowego dotyczące sfery zadań publicznych;
- udzielanie organizacjom pomocy w nawiązywaniu kontaktów/współpracy regionalnej, ogólnopolskiej i międzynarodowej – organizacje, które zwrócą się do Prezydenta Miasta Częstochowy, mogą uzyskać pomoc w nawiązaniu kontaktów międzynarodowych z partnerami o podobnym profilu, działającymi w szczególności w miastach partnerskic
ZASADY, NA JAKICH POWINNA OPIERAĆ SIĘ WSPÓŁPRACA:
- POMOCNICZOŚCI I SUWERENNOŚCI STRON – JST współpracuje z NGO, wspiera ich działalność oraz umożliwia realizacje zadań publicznych.
- EFEKTYWNOŚCI – JST dokonują wyboru najbardziej efektywnych sposobów realizacji zadań publicznych przez NGO, oczekując od nich ofert zgodnie z wymaganiami przedstawionymi w specyfikacji zadania, rzetelnej realizacji zadań oraz wywiązywania się z obowiązków rozliczenia finansowegoi sprawozdawczości.
- PARTNERSTWA – JST traktuje NGO, jako równoprawnych partnerów w definiowaniu problemów społecznych, określaniu sposobów ich rozwiązywania oraz sposobu realizacji zadań publicznych. Jednocześnie oczekują aktywnego uczestnictwa w realizacji zadań, jakie wynikają ze współpracy.
- UCZCIWEJ KONKURENCJI – Wszystkie NGO są traktowane równo przy realizacji zadań publicznych.
- JAWNOŚCI – Działania samorządów są jawne, a wszelkie możliwości współpracy z organizacjami pozarządowymi powinny być powszechnie znane, dostępne, jasne i zrozumiałe.
GDZIE ZNALEŹĆ WSPARCIE.
Częstochowskie Centrum Organizacji Pozarządowych przy Wydziale Polityki Społecznej Urzędu Miasta Częstochowy powstało aby wspomagać organizacje III sektora. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie wsparcia podmiotom ekonomii społecznej, oraz udostępnia możliwość wskazania adresu pod którym, organizacja prowadzi działalność oraz możliwość skorzystania z pomieszczeń CCOP.
https://www.czestochowa.pl/ngo
Jurajski Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej – JOWES, który tworzy miejsca pracy dla osób wykluczonych społecznie, świadczy usługi doradcze, edukacyjne i biznesowe na rzecz efektywnego funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej oraz prowadzi świadczenia na poziomie lokalnym usług animacyjnych służącym rozwojowi organizacji obywatelskich.
Marta Gajowczyk
Doradca kluczowy
