Zasady etyczne to fanaberia, a może warunek konieczny do sprawnego działania współczesnego społeczeństwa obywatelskiego? Czy stanowią one wyzwanie dla trzeciego sektora, a może są kluczem do wiarygodności i sukcesu? Czy powinny stanowić kluczowy element w życiu każdej organizacji pozarządowej? Czy liderzy ngo świadomi są odpowiedzialności swoich decyzji i ich wpływie na działalność w obszarze trzeciego sektora?
Obserwując na przełomie ostatnich lat zachodzące globalne zmiany i ich wpływ na społeczeństwo, można odnieść wrażenie, że z jednej strony wiedza poparta praktyką powinna dać solidną podstawę do tego by współczesnym wyzwaniom skutecznie stawić czoła, a z drugiej ilość informacji, bodźców, zmian powodują, że wcale nie jest to takie łatwe.
Organizacje pozarządowe w zależności od posiadanego potencjału osobowego, kompetencyjnego, czy finansowego odpowiadają na potrzeby różnych grup interesariuszy, koncentrując swoją uwagę na działaniach, które wpisują się w misję ich organizacji. Dzielą się pasją, zainteresowaniami, realizują działalność z obszaru wsparcia dla osób znajdujących się w trudnej życiowej sytuacji. Członkowie tych organizacji charakteryzują się ponadprzeciętną aktywnością, kreatywnością i sprawczością. Najlepiej identyfikują problemy i potrzeby w swoich społecznościach. Podejmują dialog i szukają rozwiązań dla zaspokojenia potrzeb tych najbardziej potrzebujących. Wspierają swoich podopiecznych, poszukując nowoczesnych rozwiązań, cały czas ucząc się i profesjonalizując, korzystają z kolejnych narzędzi i środków, aby nadążać za „postępem”. I tak spirala wprowadzona w ruch, generuje presję i pośpiech, prowadzi do frustracji i poczucia słabnącej sprawczości.
Czy zatem trendy związane z ciągłym rozwojem, a przy tym natłok obowiązków i odpowiedzialność, zmęczenie i spadek motywacji nie skłaniają do zadbania o sferę podstawowych zasad, które pomogą nam na budowanie poczucia bezpieczeństwa wewnątrz organizacji, ale i w jej otoczeniu?
Może jednak w gąszczu przepisów, konkurencji, niepewności właśnie zasady etyczne pozwolą na wzmocnienie. Czy budowana mozolnie przez lata marka organizacji nadal będzie wiarygodnym partnerem? Może to jest czas ma refleksję, na zastanowienie się w jakim kierunku iść dalej. Co zrobić, aby wypracowywany przez lata potencjał społeczeństwa obywatelskiego nie został zdominowany przez kolejne teorie i trendy. Czy wypełniając przestrzeń pomiędzy państwem, rynkiem a obywatelami, nadal działać będą obdarzeni zaufaniem społecznym, instytucjonalnym czy gospodarczym, czy mając świadomość ogromnej odpowiedzialności nie powinny charakteryzować się wysokimi standardami etycznymi?
Punktem wyjścia niech będzie Karta Zasad Działania Organizacji Pozarządowych, uchwalona podczas Pierwszego Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych.
Karta Zasad Działania Organizacji Pozarządowych
1. Organizacje pozarządowe w swoim działaniu na rzecz dobra wspólnego kierują się zasadą poszanowania godności, praw i wolności człowieka.
2. Organizacje pozarządowe działają w ramach obowiązującego w demokratycznym państwie prawa, wpływając, w ramach demokratycznych procedur na jego doskonalenie.
3. Organizacje pozarządowe są samorządne i niezależne. Zasady ich działalności określają wewnętrzne mechanizmy samoregulacji, tak na poziomie poszczególnych organizacji jak i branż.
4. Działalność merytoryczna i finansowa organizacji pozarządowych jest działalnością jawną, z uwagi na szczególną troskę o posiadane przez nie środki publiczne bądź pochodzące od osób prywatnych.
5. Organizacje pozarządowe przeznaczają całe wypracowane dochody na realizację zadań statutowych oraz w rozsądnych granicach – na rozwój organizacji.
6. Każda organizacja pozarządowa powinna rozróżnić w swoim statucie funkcje zarządzające i nadzorcze. Członkowie kolegialnego organu nadzorczego nie powinni pobierać wynagrodzenia za pracę w tym organie.
7. Organizacje pozarządowe współpracują ze sobą na zasadach partnerstwa i wzajemnego wspierania się w swoich działaniach. W sytuacjach, gdy zachodzi konflikt uznawanych wartości,
organizacje podejmują działania przy zachowaniu zasad tolerancji i uznania prawa innych do posiadania odmiennego zdania.
Magdalena Trzepizur
Animator
